Jak nie myśleć o jedzeniu i przestać obsesyjne ciągłe myślenie

Jak nie myśleć o jedzeniu - poznaj rolę jedzenia w życiu

Choć celem tego artykułu jest wyjaśnienie jak nie myśleć o jedzeniu, warto w tym miejscu podkreślić że mowa o myśleniu obsesyjnym, utrudniającym codzienne funkcjonowanie. Jedzenie jest bardzo ważnym elementem życia każdego z nas.

Nie tylko dostarcza energii i składników odżywczych, które umożliwiają prawidłowe funkcjonowanie organizmu, ale też oddziałuje na sferę psyche. W świecie idealnym powinniśmy myśleć o jedzeniu wyłącznie wtedy, kiedy czujemy fizjologiczny głód z powodu niedoboru energii. W realnym świecie jedzenie nabrało wielu dodatkowych znaczeń.

Jedzenie to ważny element celebracji (świętowania). Trudno sobie wyobrazić urodziny bez tortu czy święta bez pierogów lub sernika. Stanowiąc element ważnych świąt i okazji, jedzenie daje poczucie wspólnoty i bliskości, jest elementem tradycji.

I jak tu nie myśleć o jedzeniu?

Do sięgania po jedzenie prowokuje także kontekst emocjonalny czy sytuacyjny. Człowiek sięga po jedzenie w sytuacji silnych emocji, zarówno pozytywnych jak i negatywnych, w celu szybkiego powrotu do równowagi. Jedzenie w odpowiedzi na emocje może przerodzić się w jedzenie emocjonalne, kiedy to obserwujemy utratę kontroli nad sięganiem po przekąski w sytuacjach wywołujących napięcie.

I jak tu nie myśleć o jedzeniu?

Co więcej, jedzenie może spełniać rolę nagrody lub kary. Idziemy na ciasto w nagrodę za awans, a odmawiamy sobie deseru, kiedy nie zrealizowaliśmy założonego planu. System kar i nagród często (choć niesłusznie, ale o tym nie dziś) stosowany jest przez rodziców wobec ich dzieci - “zjedz obiad, to dostaniesz czekoladę” itp.

I jak tu nie myśleć o jedzeniu?

Bez najmniejszych wątpliwości można stwierdzić, że jedzenie to nie tylko źródło energii, ale ważny element sfery psychicznej, społecznej i emocjonalnej. Zadając sobie pytanie jak nie myśleć o jedzeniu trzeba pamiętać, że nie jesteśmy w stanie pozbyć się jedzenia z codziennego życia. W zrównoważonym stylu życia chodzi o to, aby jedzeniu nie nadawać nadmiernego znaczenia tak aby nie stało się centrum wszechświata.

Jak przestać myśleć o jedzeniu - zacznij od dlaczego

Tak samo jak nie da się jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie jak przestać myśleć o jedzeniu, tak trudno wskazać konkretną przyczynę tego typu myśli. Przyczyna obsesyjnego myślenia o jedzeniu zależy od naszych doświadczeń z przeszłości oraz relacji z jedzeniem. Warto jednak mieć na uwadze kilka najczęstszych przyczyn ciągłego myślenia o jedzeniu.

Obsesyjne myślenie o jedzeniu prowadzi do wyczerpania zasobów psychoenergetycznych

Zasoby psychoenergetyczne to cała nasza energia do działania, czas oraz umiejętności, którymi dysponujemy. Zasoby dystrybuujemy w ciągu dnia na wykonywanie wszystkich czynności - od pracy przez aktywność fizyczną, przygotowanie posiłków, kłótnie czy zamartwianie się. Poziom zasobów energetycznych warunkuje gotowość do działania oraz zdolność świadomej kontroli swojego postępowania.

Mając zabiegany styl życia, bez czasu na odpoczynek, za to w ciągłym stresie łatwo możemy doprowadzić do wyczerpania zasobów psychoenergetycznych. Brakuje energii do podejmowania świadomych decyzji, w związku z czym mózg uruchamia działania automatyczne, “zaprogramowane” w naszej podświadomości w formie utartych nawyków.

O ile same automatyzmy pełnią zbawienną rolę mając na celu oszczędzanie deficytowej energii, o tyle nie wszystkie automatyczne zachowania są dla nas korzystne, zwłaszcza długoterminowo. Możemy np. świadomie decydować się na zdrowsze jedzenie pracując nad zmianą nawyków żywieniowych, ale w sytuacji wyczerpania sięgniemy po przysłowiowe “tosty z serem”, do których jesteśmy przyzwyczajeni.

Mówiąc o automatyzmach trzeba wspomnieć o myślach automatycznych. Myśli automatyczne, podobnie jak automatyczne zachowania, pojawiają się w naszej głowie bez kontroli i uwagi. Do tej kategorii należą myśli o jedzeniu, ponieważ wymagają niewiele zasobów.

W sytuacji wyczerpania częściej usłyszymy w swojej głowie “ale bym zjadła xyz”, niż “ale bym coś ugotowała” (proces gotowania wymagałby zużycia energii, a tej brakuje”. Z drugiej strony jak nie myśleć o jedzeniu, jeśli jesteśmy skrajnie wyczerpani a mózg na gwałt poszukuje szybkiego źródła energii.

Brak równowagi

Przez brak równowagi, mam na myśli zaburzenie proporcji między przyjemnością i relaksem, a presją i oczekiwaniami. Jest to nieodłącznie związane z poruszanym wcześniej tematem zasobów. Brak równowagi to czynnik mocno przyczyniający się do wyczerpania zapasów energii, a co za tym idzie oddania pałeczki myślom automatycznym.

Jedzenie jawi się w tej sytuacji jako rycerz na białym koniu, zdolny szybko uzupełnić zasoby energii i ukoić trudne emocje oraz napięcie. Organizm postrzega jedzenie jako synonim bezpieczeństwa, przyjemności oraz troski.

Zwróć uwagę na sygnały alarmowe braku równowagi:

• nie dbanie o siebie (brak czasu dla siebie, brak hobby, stawianie potrzeb innych ponad swoje),
• niskie poczucie własnej wartości, poczucie bycia gorszym, niegodnym uwagi i troski,
• brak asertywności (nie szanowanie własnych granic, spełnianie oczekiwań innych bez zwracania uwagi na własne potrzeby),
• frustracja, poczucie niedocenienia, brak rozwoju.

Czy życie na diecie powoduje ciągłe myślenie o jedzeniu

Niektórzy mają błędne przekonanie, że im mniej jedzenia w naszym życiu tym mniej myśli o jedzeniu. Zastanawiając się jak przestać myśleć o jedzeniu, warto zrezygnować z pomysłu restrykcyjnych głodówkowych diet i wykluczenia ulubionych produktów. Dlaczego?

Jedzenie daje energię i przyjemność. Nagła zmiana żywieniowych przyzwyczajeń pociąga za sobą konieczność podjęcia wielu drobnych decyzji w ciągu dnia, a każda z decyzji zużywa cenną energię. W konsekwencji tracimy zasoby psychoenergetyczne i umiejętność świadomej kontroli, w związku z czym ilość automatycznych myśli o jedzeniu dodatkowo rośnie.

Tak jak pisałam wcześniej, ciągłe myślenie o jedzeniu może wynikać z doświadczeń z przeszłości. Jeśli wytworzymy mechanizm, że złamanie zasad diety to porażka i kategoryczny koniec, to dajemy sobie przyzwolenie na jedzenie “jak popadnie” - przecież niedługo przejdziemy na kolejną dietę. Podobny efekt obserwujemy przy dietach mających określony czas trwania - w głowie ciągle pojawiają się myśli o tym co zjemy, kiedy ta męcząca dieta w końcu się skończy.

Jak nie myśleć o jedzeniu

Jeśli w głowie mamy całą listę zakazanych i nakazanych produktów. Ograniczenia dietetyczne generują presję w wielu obszarach życia. Im więcej sobie zakazujemy, tym więcej musimy myśleć o jedzeniu, które zyskuje nadmierną kontrolę nad naszym życiem. Jedzenie, choć ważne, nie powinno stanowić centrum naszej codzienności.

W kontekście restrykcji dietetycznych mamy do czynienia z samospełniającą się przepowiednią - im bardziej zabraniamy sobie jakiegoś produktu, tym częściej widzimy go w swoim otoczeniu. Odmawianie sobie czegoś wymaga skupienia i dużych pokładów samokontroli, co skutkuje tym, że mózg jest wyczulony na obecność danego produktu w otoczeniu.

Z dietą wiąże się jeszcze jeden, bardzo oczywisty aspekt, który koncentruje myśli wokół jedzenia - deficyt energetyczny. W obliczu głodu organizm stara się nas zmusić do poszukiwania energii. Mimo narzuconych restrykcji, biologiczny mechanizm nastawia ostrość na jedzenie. Wszędzie je widzimy, intensywniej czujemy atrakcyjne zapachy - wszystko po to, żeby pokonać samokontrolę i uzupełnić niedobór.

Szkodliwe nawyki

Nadmierny focus na jedzenie może być także pokłosiem niewspierających nawyków. Jedzenie zaczyna pełnić dodatkowe funkcje - zabija nudę, wypełnia pustkę, pozwala uniknąć obowiązków i wiele innych. Mnogość potrzeb zaspokajanych aktem jedzenia sprawia, że trudno o nim nie myśleć.

Zewsząd docierają sygnały, prowokujące zachowanie sięgnięcia po przekąskę, żeby osiągnąć pożądaną nagrodę, np. w postaci strzału dopaminy, poczucia ulgi, zaopiekowania czy odroczenia wykonania przykrych obowiązków.

Jak przestać myśleć o jedzeniu?

Pacjenci pytają mnie, co zrobić żeby nie myśleć o jedzeniu. Chcąc odpowiedzieć na pytanie jak przestać myśleć o jedzeniu trzeba zacząć od zlokalizowania przyczyny natrętnych myśli.

Zastanów się:

• Czy w Twoim życiu jest miejsce na czas wolny?
• Czy znajdujesz czas na odpoczynek?
• Czy traktujesz się wyrozumiale?
• Czy dbasz o swoje zasoby?
• Jakie masz nawyki żywieniowe?
• Jakie funkcje w Twoim życiu spełnia jedzenie?
• Czym jest dla Ciebie jedzenie? Z czym je utożsamiasz?
• W jakich momentach najczęściej sięgasz po jedzenie?

Kolejnym etapem poszukiwania odpowiedzi na pytanie jak nie myśleć o jedzeniu jest zauważenie swoich myśli. Pomóc może w tym dzienniczek samoobserwacji. Notuj jaka myśl pojawia się w Twojej głowie, w jakich okolicznościach, co dzieje się po niej, jakie emocje i reakcje w ciele wywołuje.

Obserwacja pozwala połączyć kropki i odkryć schemat, przez który towarzyszą ci natrętne myśli o jedzeniu. Nie da się powiedzieć jak przestać myśleć o jedzeniu jeśli nie wiesz z czego to wynika.

Jeśli natrętne myśli o jedzeniu utrudniają Ci codzienne funkcjonowanie, a samodzielne próby radzenia sobie nie przynoszą satysfakcjonującego efektu, rozważ poszukiwanie wsparcia terapeutycznego. Terapeuta pomoże odkryć schematy kierujące Twoim myśleniem i ułoży plan działania jak nie myśleć o jedzeniu.